Związek pomiędzy emocjami a procesami poznawczymi jest bardzo silny. W naszej kulturze stereotypowo racjonalność (utożsamianą z procesami kognitywnymi) i emocjonalność uważa się za coś przeciwstawnego. Jeżeli się te pojęcia łączy, to w sposób przedstawiający je jako dwie strony tego samego medalu. Tak do końca nie jest to właściwe. Emocje i poznanie wzajemnie wpływają na siebie, a nawet nie są bez siebie możliwe. W jaki sposób emocje mogą nam poprawić pamięć?

W psychologii od praktycznie początków jej istnienia znane jest pojęcie wyparcia. Jego autorem jest Zygmunt Freud. Wyparcie polega, w uproszczeniu, na tym, że człowiek zapomina (wypiera z pamięci) pewne traumatyczne (skrajnie negatywne pod względem emocjonalnym) przeżycia. Dzięki temu, że ich nie pamięta, nie musi przeżywać stresu z nimi związanego. Jest to jeden z tzw. mechanizmów obronnych, jaki posiadamy z psychologicznego punktu widzenia. Emocje mogą więc pomagać w zapominaniu pewnych treści. Choć tak naprawdę, jest to skrajny przypadek, a w „normalnych” warunkach najczęściej zapominamy treści neutralne pod względem emocjonalnym. Takie, które nie wywołują w nas żadnych uczuć, odczuć, sentymentów czy innych stanów afektywnych.

Emocje wpływają też na inne procesy poznawcze, np. na naszą uwagę. Kiedy jesteśmy w złym humorze lub jesteśmy smutni (odczuwamy negatywną emocję), bardziej krytycznie podchodzimy do docierających do nas informacji (tego, co czytamy, co słyszymy). Nasz umysł działa bardziej analitycznie, przez co dokładniej przyglądamy się treści analizowanych danych, omijając niewiele szczegółów. Inaczej jest, kiedy jesteśmy w dobrym humorze. Często wtedy akceptujemy wiele rzeczy bez zastanowienia, nie analizując ich szczegółowo. Odczuwając pozytywne stany, niestety jesteśmy bardziej narażeni na manipulację (rodzice częściej godzą się kupić dziecku zabawkę lub dać mu słodycze).

W jaki sposób za pomocą emocji można poprawić pamięć? Właśnie rozpoczęliśmy cykl artykułów opisujących związki emocji z pamięcią. Mam nadzieję, że zachęciłem Cię do dalszych spotkań!

Poszukujesz bardziej uporządkowanej wiedzy?
Sprawdź pakiet SPEED READER PL 2.0!